Sociale media is geïntrigeerd in ons dagelijks leven. Digitale netwerken zoals Facebook, Instagram en LinkedIn zijn ontzettend populair. Het komt dan ook dagelijks voor dat je via deze platforms berichtjes krijgt voor een potentiële (carrière)kans. Maar wat als blijkt dat die ene connectie niet is wat jij denkt dat het is?
De afgelopen tijd is het al in het nieuws voorgekomen dat buitenlandse inlichtingendiensten via verschillende manieren informatie en kennis proberen te vergaren over belangrijke onderwerpen. Eén van deze manieren is benadering via sociale media. Dit gebeurt meestal via Instagram, Facebook of LinkedIn.
Van connectieverzoek naar het uitwisselen van gevoelige informatie
Wat vaak een onschuldig connectieverzoek lijkt, eindigt vaak met grote gevolgen voor de medewerker als voor de organisatie. Deze vorm van spionage is in principe soortgelijk aan de Tinder Swindler. Waar de dader eerst contact met je zoekt, je mee uiteten neemt en jou cadeaus plus waardering geeft. Komt daarna de vraag naar geld en in dit geval voor gevoelige informatie. Maar hoe gaat spionage via social media dan in zijn werk? Dit begint met een persoonlijke benadering, door bijvoorbeeld een connectieverzoek of contactverzoek van een onbekend persoon. In de meeste gevallen zijn de connectieverzoeken van mannen en vrouwen die zich voordoen als een recruiter of consultant van een bedrijf of zelfs een overheidsinstantie. Ook zijn er gevallen van connectieverzoeken zonder een profielfoto.
Vertrouwensband
Vleierij staat centraal in het contact, de persoon achter het connectieverzoek prijst jouw kennis en ervaring en vraagt meestal om jouw expertise te delen in een interview of een artikel. Na de eerste contacten, gaat het over op e-mail of Whatsapp, wat zich rap opvolgt met een fysiek gesprek. Door het rappe tempo wordt er in een korte tijd een vertrouwensband opgebouwd. Deze vertrouwensband is voor de spionage cruciaal. Hierdoor zullen de slachtoffers sneller gevoelige of geheime informatie delen met de persoon in kwestie. Dit vaak in ruil voor geld, een lucratieve zakelijke deal of een goede baan in het desbetreffende land van de dader. Lees hier het verhaal van Lesley die slachtoffer werd van spionage en zijn ervaring.
Hoe de inlichtingendiensten te werk gaan verschilt in de praktijk. Maar zo blijkt wel uit gevallen, dat de benadering altijd doortastend en proactief is. In sommige gevallen kunnen de stappen elkaar rap opvolgen, echter zijn er ook gevallen bekend waarvan het jaren duurt voordat er een vertrouwensband is op gebouwd. Uiteindelijk is het doel altijd hetzelfde, gevoelige informatie of hoogwaardige kennis verwerven op een heimelijke manier.
Ben ik de volgende?
Loopt iedereen risico om slachtoffer te worden van spionage via sociale media? In principe wel. Alleen gaat de ‘voorkeur’ in deze gevallen vaak uit naar mensen die voor een organisatie of instantie werken met toegang tot unieke of gevoelige informatie. Volgens de AIVD wekken de volgende omstandigheden de interesse voor inlichtingdiensten:
- Werken voor een organisatie met gespecialiseerde (technologische en vernieuwende) kennis die voor andere landen interessant kan zijn.
- Toegang hebben tot (personeels)gegevens van andere mensen die werken met vertrouwelijke informatie.
- Werkzaam zijn in het veiligheidsdomein, de wetenschap of de high tech-sector.
- Als ambtenaar werken en je bezighouden met vertrouwelijke dossiers.
- Een veelbelovende ‘young professional’ zijn.
- De oprichter en/of eigenaar zijn van een succesvolle startup of MKB-onderneming.
Wat nu?
Niet achter alle connectieverzoeken verschuilen inlichtingsdiensten, maar wees wel alert op de risico’s en maak andere mensen hier ook bewust van. Benieuwd hoe je een nepprofiel kan herkennen, lees hier de stappen van de AIVD. Voor verdere informatie over spionage op sociale media verwijzen wij je door naar het artikel van de AIVD
Audittrail biedt verschillende oplossingen aan om de bewustwording te verhogen binnen een organisatie, bijvoorbeeld door middel van een awareness campagne of programma. Benieuwd naar de mogelijkheden? Bekijk hier ons aanbod.
Bron: AIVD
